
Razem przeciwko skutkom zmian klimatu na pograniczu polsko-słowackim. Zarządzanie kryzysowe w teorii i w praktyce

RAZEM PRZECIWKO SKUTKOM ZMIAN KLIMATU NA POGRANICZU
POLSKO-SŁOWACKIM. Zarządzanie kryzysowe w teorii i w praktyce
Od 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2025 r. Związek Euroregion „Tatry” we współpracy z 8 partnerami z Polski i ze Słowacji: Obec Štrba, Gminą Rabka-Zdrój, Gminą Łapsze Niżne, Gminą Dobczyce, Gminą Lipnica Wielka, Gminą Nowy Targ, Mesto Spišská Stará Ves, Mesto Trstená realizuje transgraniczny projekt pt. RAZEM PRZECIWKO SKUTKOM ZMIAN KLIMATU NA POGRANICZU POLSKO-SŁOWACKIM. Zarządzanie kryzysowe w teorii i w praktyce. Projekt otrzymał dofinansowanie z Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Interreg Polska-Słowacja 2021-2027, priorytet 1: Przyjazne naturze i bezpieczne Pogranicze, działanie: Wspieranie przystosowania się do zmiany klimatu i zapobiegania ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i katastrofami, odporności, z uwzględnieniem podejścia ekosystemowego.
Zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie wartość całkowita tego projektu to 1 628 522,92 EUR, w tym dofinansowanie z Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Interreg Polska-Słowacja 2021-2027 wynosi 1 302 818,32 EUR, co stanowi 80% wartości kosztów kwalifikowalnych w projekcie, tj. 1 628 522,92 EUR w tym:
- Związek Euroregion „Tatry” : całkowite koszty (100%) - 74 260,00 EUR, EFRR (80%) - 59 408,00 EUR,
- Obec Štrba: całkowite koszty (100%) - 112 129,92 EUR, EFRR (80%) – 89 703,92 EUR,
- Gmina Rabka-Zdrój: całkowite koszty (100%) – 252 000,00 EUR, EFRR (80%) – 201 600,00 EUR,
- Gmina Łapsze Niżne: całkowite koszty (100%) – 357 336,00 EUR, EFRR (80%) – 285 868,80 EUR,
- Gmina Dobczyce: całkowite koszty (100%) – 268 002,00 EUR, EFRR (80%) – 214 401,60 EUR,
- Gmina Lipnica Wielka: całkowite koszty (100%) – 89 838,00 EUR, EFRR (80%) – 71 870,40 EUR,
- Gmina Nowy Targ: całkowite koszty (100%) – 230 769,00 EUR, EFRR (80%) – 184 615,20 EUR,
- Mesto Spišská Stará Ves: całkowite koszty (100%) – 92 799,00 EUR, EFRR (80%) – 74 239,20 EUR,
- Mesto Trstená: całkowite koszty (100%) – 151 389,00 EUR, EFRR (80%) – 121 111,20 EUR.
KRÓTKI OPIS PROJEKTU
Pogranicze polsko-słowackie kryje wiele niebezpieczeństw związanych z trudnym terenem. Na obszarze tym co roku dochodzi do katastrof naturalnych związanych m.in. z powodziami, wichurami, gwałtownymi opadami śniegu, suszami. Z racji uwarunkowań naturalnych szczególnie narażone na występowanie tych zjawisk są tereny górskie położone wokół Tatr. Ochotnicza Straż Pożarna wielokrotnie dociera na miejsce zdarzenia jako pierwsza, gdzie przystępuje do udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wyniku klęsk żywiołowych. Sprawne reagowanie na kataklizmy na bezpośrednio sąsiadujących ze sobą terenach przygranicznych wymaga jednak działania na szerszą skalę: ścisłej współpracy jednostek ratowniczych z obu krajów, intensywnych szkoleń, niezawodnych rozwiązań i kompleksowego wyposażenia. Dlatego w ramach projektu partnerzy stawiają wspólnie czoła tym wyzwaniom i podejmują kompleksowe działania na rzecz zwiększenia skuteczności działań ochotniczych straży pożarnych z Polski i ze Słowacji w łagodzenia skutków klęsk żywiołowych będących następstwem zmian klimatu na obszarze wsparcia położonym wokół Tatr takie jak:
- doposażenie jednostek ochotniczych straży pożarnych w niezbędny sprzęt i specjalistyczne szkolenia.
- Wypracowanie wspólnego systemu współpracy i planu działań w razie wystąpienia klęski żywiołowej.
- Realizację kampanii edukacyjnej dla mieszkańców.
Spójność stosowanych rozwiązań, ustandaryzowane wyposażenie oraz możliwość spotkania się i wymiany doświadczeń realnie poprawią współpracę ochotniczych straży pożarnych na terenie Euroregionu „Tatry” w zakresie transgranicznego zarządzania kryzysowego. Z kolei ściślejsza współpraca tych jednostek ratowniczych przełoży się na lepszą sprawność podejmowania wspólnych interwencji w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych na terenach przygranicznych położonych wokół Tatr. Całość dopełni bardziej świadoma postawa ekologiczna mieszkańców obszaru objętego projektem.
CO CHCEMY OSIĄGNĄĆ?
Głównym celem projektu jest zwiększenie skuteczności działań ochotniczych straży pożarnych z Polski i ze Słowacjiw łagodzeniu skutków zmian klimatu na obszarze położonym wokół Tatr.
Celami szczegółowymi są:
- wzmocnienie potencjału operacyjnego ochotniczych straży pożarnych.
- Poprawa współpracy ochotniczych straży pożarnych z Polski i ze Słowacji.
- Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców.
DO KOGO ADRESOWANY JEST PROJEKT?
Projekt skierowany jest zarówno do mieszkańców z obszaru wsparcia objętego projektem po polskiej i słowackiej stronie granicy, jak i do osób przyjezdnych odwiedzających oba kraje.
Bezpośrednimi beneficjentami projektu będzie 8 samorządów z PL i SK i działające na ich terenie służby zarządzania kryzysowego - łącznie 47 jednostek ochotniczej straży pożarnej.
JAKIE ZAPLANOWALIŚMY ZADANIA?
Zadanie 1
ZWIĘKSZENIE ZDOLNOŚCI OPERACYJNEJ OCHOTNICZYCH STRAŻY POŻARNYCH NA TERENACH GÓRSKICH POŁOŻONYCH WOKÓŁ TATR
Pierwsze działanie obejmuje zakup przez 8 samorządów zaangażowanych w projekt specjalistycznego sprzętu do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof/klęsk żywiołowych na obszarze pogranicza polsko-słowackiego dla 47 jednostek ochotniczych straży pożarnych działających na ich obszarze. Sprzęt ten jest niezbędny do realizacji projektu (części szkoleń, działań treningowych, kampanii edukacyjnej), a następnie zostanie bezpłatnie przekazany przez samorządy strażakom w użyczenie.
- Obec Štrba zakupi dla swojej jednostki OSP m.in.: 10 kompletów odzieży bojowej, przenośną pompę spalinową, kamerę termowizyjną, dron z kamera termowizyjną, wyciągarkę, przecinarkę, piłę łańcuchową, aparat oddechowy, węże, prądnice, drobny osprzęt strażacki, stację radiową, projektor wraz z ekranem, tablety, AED defibrylator, system oświetlenia dachowego RFTM, ogumienie do wozów bojowych, barierki mobilne, namiot.
- Gmina Rabka-Zdrój zakupi dla swoich jednostek OSP: Chabówka, Ponice i Rdzawka m.in.: odzież specjalną, motopompy pożarnicze, węże, radiotelefony, zestawy ratownictwa wysokościowego, kamery termowizyjne, pilarki spalinowe, agregat prądotwórczy.
- Gmina Łapsze Niżne zakupi dla swoich jednostek OSP: Falsztyn, Frydman, Kacwin, Łapszanka, Łapsze Niżne, Łapsze Wyżne, Niedzica, Niedzica-Zamek, Trybsz m.in.: odzież specjalną, butle tlenowe, aparaty powietrzne, urządzenia pompowe, węże, prądnice, kamery termowizyjne, zestaw do gaszenia pożarów, traw i lasów, defibrylator, radiotelefon, kurtynę wodną, zbiornik na wodę, agregaty, przecinarkę, urządzenia interwencyjne do klęsk żywiołowych, narzędzia ratownicze tnąco-rozpierające, zestaw do ratownictwa wodnego, łódź ratownicza, sanie lodowe, zapora przeciwpowodziowa.
- Gmina Dobczyce zakupi dla swoich jednostek OSP: Bieńkowice, Brzączowice,Brzezowa. Dziekanowice, Kędzierzynka, Kornatka, Dobczyce, Nowa Wieś, Rudnik, Sieraków, Skrzynka, Stadniki, Stojowice: ubrania specjalne, motopompy, agregaty, system powiadamiania dla 13 jednostek OSP.
- Gmina Lipnica Wielka zakupi dla swoich jednostek OSP: Centrum, Kiczory, Murowanica, Przywarówka: kamery termowizyjne, dron z termowizją, namiot z wyposażeniem.
- Gmina Nowy Targ zakupi dla swoich jednostek OSP: Ostrowsko, Waksmund, Szlembark, Trute, Dębno, Łopuszna, Harklowa, Gronków, Długopole, Klikuszowa, Krauszów, Krempachy, Lasek, Morawczyna, Nowa Biała: ubrania specjalne, zestawy hydrauliczne, agregaty, motopompy.
- Mesto Spišská Stará Ves zakupi dla swojej jednostki: specjalistyczny pojazd czterokołowy z wyposażeniem, sprzęt do przeprowadzania akcji bojowych w trudnym, niedostępnym terenie - ubrania specjalistyczne.
- Mesto Trstená zakupi dla swojej jednostki OSP m.in.: ubrania specjalistyczne, mobilną awaryjną jednostkę pompującą, system oświetlenia dachowego RFTM, rębak, przenośny defibrylator AED, agregat. teleskopowa drabina aluminiowa, węże, wózek kynologiczny, mobilne barierki, namiot.
W ramach drugiego działania 7 z 8 samorządów biorących udział w projekcie zorganizuje szkolenia dla strażaków ze swoich jednostek obejmujące w teorii i w praktyce zagadnienia specjalistyczne niezbędne do skutecznego działania i udzielania pomocy w trakcie klęsk żywiołowych dotyczących różnych dziedzin ratownictwa m.in. zabezpieczenia przeciwpowodziowego, czy szkolenia psów ratowników.
- Obec Štrba zorganizuje dla ok. 30 swoich strażaków ćwiczenia i kursy z zakresu: obsługi piły motorowej, obsługi sprzętu pożarniczego, obsługi aparatu oddechowego, obsługi urządzeń radiowych, szkolenie zawodowe służb ratowniczych.
- Gmina Rabka-Zdrój zorganizuje dla ok. 287 swoich strażaków: szkolenie z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy, recertyfikację z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy, szkolenie z doskonalenia technik jazdy pojazdem uprzywilejowanym, szkolenie z taktyki gaszenia pożarów wewnętrznych, szkolenia z zakresu ratownictwa wysokościowego, szkolenie doskonalące z zakresu udzielania pierwszej pomocy, szkolenie z zakresu poruszania się strażaków podczas działań w strefie trudnej, szkolenie z zakresu wykorzystywania motopomp pożarniczych podczas przepompowywania wody, wspólne manewry jednostek na podsumowanie zdobytej wiedzy, szkolenie z zakresu wykorzystywania termowizji w działaniach straży.
- Gmina Łapsze Niżne zorganizuje dla swoich strażaków szkolenia w zakresie gaszenia pożarów wewnętrznych z wykorzystaniem kamery termowizyjnej, szkolenia z zakresu ratownictwa wodnego, szkolenia z zakresu ratownictwa lodowego, szkolenia z zakresu obsługi urządzeń hydraulicznych, szkolenia doskonalące techniki gaszenia urządzeń pod napięciem oraz instalacji fotowoltaicznych.
- Gmina Lipnica Wielka zorganizuje dla swoich strażaków szkolenia w zakresie obsługi drona termowizyjnego, obsługi kamer termowizyjnych, obsługi pił mechanicznych.
- Gmina Nowy Targ zorganizuje dla swoich strażaków szkolenie dla strażaków z zakresu technik doskonalenia technik ratowniczych.
- Mesto Spišská Stará Ves zorganizuje dla swoich strażaków szkolenia z zakresu techniki gaszenia urządzeń pod napięciem oraz instalacji fotowoltaicznych.
- Mesto Trstená zorganizuje dla swoich strażaków szkolenie zawodowe służb ratowniczych, szkolenie z udzielania pierwszej pomocy, praca z defibrylatorem.
Zadanie 2
OPRACOWANIE WSPÓLNEGO POLSKO-SŁOWACKIEGO SYSTEMU WSPÓŁPRACY I PLANU DZIAŁANIA W RAZIE KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH NA TERENACH GÓRSKICH POŁOŻONYCH WOKÓŁ TATR
W ramach pierwszego z działań Związek Euroregion „Tatry” przygotuje w Nowym Targu warsztaty w trakcie których przedstawiciele partnerów projektu z Polski i ze Słowacji we współpracy z przedstawicielami ochotniczych straży pożarnych działających na ich terenie przygotują dokument przedstawiający system współpracy i plan działania w razie klęsk żywiołowych na terenach górskich położonych wokół Tatr.
Wykonalność i skuteczność opracowanych przez partnerów projektu rozwiązań testowana będzie w trakcie dwóch działań treningowych symulujących akcje ratunkowe podczas klęsk żywiołowych zorganizowanych przez Gminę Łapsze Niżne (1 działanie) oraz Miasto Trstena i Obec Strba (1 działanie) na swoim terenie. W obu działaniach treningowych prowadzonych zgodnie ze wcześniej przygotowanym scenariuszem wezmą udział strażacy ochotnicy z terenu 8 samorządów zaangażowanych do projektu po obu stronach granicy.
Na zakończenie zadania Gmina Dobczyce zorganizuje w Centrum Edukacji Przeciwpożarowej w Dobczycach konferencję podsumowującą projekt w trakcie której przedstawiciele partnerów projektu oraz ochotniczych straży pożarnych z terenu objętego projektem uczestniczący w działaniach ocenią wyniki przeprowadzonych działań treningowych w świetle opracowanego systemu współpracy i planu działania oraz podpiszą umowę o kontynuacji współpracy. System wraz z rekomendacjami zostanie zamieszczony na stronach internetowych partnerów.
Zadanie 3
KAMPANIA EDUKACYJNA DLA MIESZKAŃCÓW POGRANICZA POLSKO-SŁOWACKIEGO
W ramach zadania partnerzy zorganizują kampanię edukacyjną kształtującą świadomość ekologiczną skierowaną do mieszkańców terenu objętego projektem. Zakres tej kampanii obejmuje:
- Przeprowadzenie w szkołach po polskiej i słowackiej stronie granicy 12 prelekcji przez strażaków na tematy objęte kampanią (działanie Związku Euroregion „Tatry”).
- Zorganizowanie 2 transgranicznych wydarzeń: w Rabce-Zdroju festiwalu bezpieczeństwa, w trakcie którego m.in. prezentowane będą zasady postępowania w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej i zakupiony przez partnerów sprzęt oraz w Trstenie happeningu ekologicznego edukującego w zakresie działań przystosowawczych i zapobiegawczych w stosunku do zmian klimatu (działanie Związku Euroregion „Tatry”).
- Zorganizowanie w Centrum Edukacji Przeciwpożarowej w Dobczycach dla mieszkańców pogranicza z obu krajów szkolenia z pierwszej pomocy połączonego z prezentacją zasad postępowania w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych w interaktywnym Centrum Edukacji Przeciwpożarowej w Dobczycach i wcieleniem się przez osoby zainteresowane w rolę strażaków na torze przeszkód. W tym celu konieczne będzie: przystosowanie Centrum do prowadzenia działań z grupami zagranicznymi (tj. wykonanie tłumaczenia narracji prowadzonej przez lektora w Centrum na język słowacki i angielski wraz z pracami przystosowawczymi), zakup telebimu oraz doposażenie Centrum w tor przeszkód z wyposażeniem (działanie Gminy Dobczyce).
- Wydanie broszury mającej na celu podniesienie świadomości mieszkańców (działanie Miasta Trstena).
Ponadto każdy z partnerów będzie realizował działania związane z komunikacją i obsługą projektu.
WSKAŹNIKI PROJEKTU:
- Liczba jednostek służb ratowniczych doposażonych w sprzęt do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof – 47
- Organizacje współpracujące ponad granicami – 9 (Związek Euroregion „Tatry”, Gmina Nowy Targ, Gmina Łapsze Niżne, Gmina Lipnica Wielka, Gmina Rabka-Zdrój, Gmina Dobczyce, Miasto Trstena, Obec Strba, Mesto Spisska Stara Wieś)
- Organizacje współpracujące ponad granicami po zakończeniu projektu – 9 (Związek Euroregion „Tatry”, Gmina Nowy Targ, Gmina Łapsze Niżne, Gmina Lipnica Wielka, Gmina Rabka-Zdrój, Gmina Dobczyce, Miasto Trstena, Obec Strba, Mesto Spisska Stara Wieś).
- Wspólnie organizowane transgraniczne wydarzenia publiczne – 2 (festiwal bezpieczeństwa i hapenning ekologiczny)
- Liczba przeprowadzonych kampanii informacyjno-edukacyjnych kształtujących świadomość ekologiczną - 1
JAKIE BĘDĄ EFEKTY?
- Doposażenie 47 jednostek ochotniczych straży pożarnych z Polski i ze Słowacji w niezbędny sprzęt do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof/ klęsk żywiołowych.
- Wzmocnienie potencjału operacyjnego 47 ochotniczych straży pożarnych pogranicza polsko-słowackiego.
- Wypracowanie wspólnych rozwiązań z zakresu reagowania i postępowania w sytuacji kryzysowej spowodowanej gwałtownymi zjawiskami pogodowymi na terenach górskich położonych wokół Tatr.
- Wymiana doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie ratownictwa związanego z usuwaniem skutków klęsk żywiołowych.
- Poprawa współpracy między służbami ochotniczych straży pożarnych na pograniczu polsko-słowackim.
- Lepsza sprawność podejmowania wspólnych interwencji w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych na terenach przygranicznych położonych wokół Tatr.
- Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców obszaru objętego projektem, którzy dzięki kampanii edukacyjnej będą podejmować działania służące zapobieganiu i przystosowaniu do zmian klimatu.
JAK SIĘ Z NAMI SKONTAKTOWAĆ?
Związek Euroregion Tatry (Partner wiodący)
Ul.Jana III Sobieskiego 2
34-400 Nowy Targ
biuro@euroregion-tatry.eu
www.euroregion-tatry.eu
Osoba do kontaktu: Michał Stawarski
Obec Štrba (Główny Partner Transgraniczny )
Ul. Hlavná 188/67
059 38 Štrba
srebalova@strba.sk
www.strba.sk
Osoba do kontaktu: Ing. Štefánia Srebalová
Gmina Rabka-Zdrój
Ul. Parkowa 2
34-700 Rabka-Zdrój
wmiskowiec@rabka.pl
www.rabka.pl
Osoba do kontaktu: Wioletta Miśkowiec
Gmina Łapsze Niżne
Ul. Jana Pawła II 20
34-442 Łapsze Niżne
inwestycje@lapszenizne.pl
www.lapszenizne.pl
Osoba do kontaktu: Beata Pietruś – Rak
Gmina Dobczyce
Rynek 26
32-410 Dobczyce
wlyzczarz@dobczyce.pl
www.dobczyce.pl
Osoba do kontaktu: Wioleta Łyżczarz
Gmina Lipnica Wielka
Lipnica Wielka 518
34-483 Lipnica Wielka
estera.mozdzen@lipnicawielka.pl
przetargi@lipnicawielka.pl
Osoba do kontaktu: Estera Możdżeń i Marzena Polaczek
Gmina Nowy Targ
Ul. Bulwarowa 9
34-400 Nowy Targ
gaseckijanusz@ugnowytarg.pl
www.ugnowytarg.pl
Osoba do kontaktu: Janusz Gąsecki
Mesto Spišská Stará Ves
Ul. Štúrova 228/109
061 01 Spišská Stará Ves
agnesa.dlha@spisskastaraves.sk
www.spisskastaraves.sk
Osoba do kontaktu: Agnesa Dlhá
Mesto Trstená
Ul. Bernolákova 96/8
andrea.korcuskova@trstena.sk
www.trstena.sk
Osoba do kontaktu: Mgr. Andrea Korčušková
